BELEK ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİ BİYOTOP HARİTALAMASI
Yazar :
D.Tezel, L.Keskin, Ü.Turan
Özet :
Eşleştirme (twinning
mekanizması) 1998 yılında AB komisyonu tarafından geliştirilmiştir ve bir aday
ülkenin AB müktesebatına uygun şartları oluşturmasında ve bunlara uymasında
yardımcı olan bir araçtır. Doğa koruma konusundaki eşleştirme projesi habitat
ve kuş direktiflerinin uygulanması ile CITES konularını içermektedir.
Türkiye İçin Çevre Alanında
Kapasite Geliştirme Projesinin 3. alt bileşeni olan Doğa Koruma konusundaki
Twinning projesinin ana hedefi; Avrupa Birliği Doğa Koruma Direktiflerinin
(Habitat ve Kuş Direktifleri) uygulanması için gerekli kurumsal kapasitenin
geliştirilmesidir. Bu kapsamda, Federal Almanya Doğa Koruma Ajansı (BfN) ile
Çevre ve Orman Bakanlığı arasında imzalanan sözleşme ile Twinning Projesi
uygulamaya konmuştur. Belek Özel Çevre Koruma Bölgesi pilot bölge seçilmiştir. Bu
çalışma Türk uzmanlar tarafından gerçekleştirilen ilk biyotop haritalamasıdır.
Dünya ölçeğinde bitki ve
hayvan türlerinin çeşitliliğinin önemi herkes tarafından anlaşılmıştır. Çoğu
gelişmiş ülke tür tespitlerini coğrafi bilgi teknolojilerinden yararlanarak
tamamlamış ve türlere ait ilişkisel veri tabanlarını oluşturmuştur. Bu verileri
kullanarak nesli tehlike altında olan türler ve önemli türler için mutlak
koruma alanları, tampon bölgeler oluşturmuşlardır.
Ülkemiz bitki varlığı ile en
zengin ülkelerden biridir. Ancak bitki çeşitliliğimizin tespiti ülkemizde hala
tamamlanamamıştır. Ülkemizde mevcut türler hala yaklaşık olarak ifade
edilmektedir. Ayrıca elde edilen bilgiler belli bir sistematik ile
oluşturulmadığından disiplinler arası yeterince paylaşılamamaktadır.
Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı bünyesinde
yapılan bu çalışma ile ülkemizdeki bitki türü zenginliğinin coğrafi bilgi
teknolojilerinden yararlanarak tespit edilmesi hedeflenmiştir. Çalışma ölçeği 1
/ 25000 ölçektir. Arazi çalışmaları ile bölge kapsamında bitkilere ait tüm
veriler toplanmış ve Avrupa Birliği Doğa Koruma Direktifi’nin öngördüğü “EUNIS (European
Union Nature Information System)” sınıflandırmasına göre EUNIS kodu belirlenmiştir.
Yaklaşık 112 km2 olan çalışma alanında 792 ayrı biyotop alanı için
792 adet veri formu doldurulmuştur. Bitkilere ait ilişkisel veri tabanı
oluşturulmuştur. EUNIS listesine göre, 83 farklı biyotop belirlenmiştir. CBS
yazılımı içerisinde biyotop haritalaması için 113 farklı semboloji kullanılmış
ve kurumsal bazda standartlaştırılmıştır.
CBS içerisinde gerekli analiz ve
değerlendirmelerle en önemli alanlar ortaya konmuş, Belek Özel Çevre Koruma
Bölgesi’nde mutlak koruma alanları (corezone) ve tampon bölgeler
belirlenmiştir. Böylece nesli tehlike altında olan türler ve önemli türlerin
bulunduğu alanlar gelecek nesillere aktarılmak üzere korunmuştur. Biyotop
haritalamasına dayalı olarak elde edilen bu Koruma Sentez Haritası, “Belek Özel
Çevre Koruma Bölgesi 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Revizyonu”
çalışmalarında Özel Çevre Koruma Kurumu tarafından birebir kullanılmaktadır.
Anahtar Kelimeler :
Habitat, Biyotop Haritalama, CBS, Corezone, EUNIS, Yönetim Planı.
Kaynak :
SSYMANK A., 2000. Vorrangflaechen, Schutzgebietssysteme und naturschutzfachliche Bewertung grosser Raeume in Deutschland, Bundesamt für Naturschutz.
Gökceoğlu, M., 2004. Belek Özel Çevre Koruma Bölgesi Biyolojik
Zenginliğinin Tespiti ve yönetim Planının Hazırlanması, Araştırma Raporu, AKÜ BiyolojikÇeşitlilik
araştırma Geliştirme ve Uygulama Merkezi, Antalya.
Dosya :